Blowin' in the wind

Founder’s Legacy

BLOWIN’ IN THE WIND

Dit kunstwerk is en laat ruimte voor een verbeelding van de geestelijke nalatenschap van de founders van Noaber Foundation en Eleven Floawers Foundation:

Paul en Mineke Baan

‘Blowin’ in the wind’ is daarmee nadrukkelijk een meerdimensionale ode aan het gedachtengoed waarmee zij hun familiestichtingen tot leven hebben geroepen, en niet aan hun persoon. Paul Baan: “Wij zijn allen passanten en inmiddels hebben wij onze operationele taken overgedragen aan de volgende generatie. Door middel van ‘Blowin’ in the wind’ willen wij onze intenties en ervaringen van de afgelopen jaren symboliseren en doorgeven.”

Start van de Donor Journey

Vanaf de start van Noaber Foundation in 2000 was het de bedoeling van de founders om hun maatschappelijke betrokkenheid niet op conventionele filantropieleest te schoeien, maar juist te kenmerken door een duurzaam ondernemende en innovatieve aanpak, met de focus op ‘people’ binnen de trits met ‘planet’ en ‘profit’. Een moderne vertaling van klassieke naastenliefde, geworteld in de aansprekende parabel van de Barmhartige Samaritaan (Lucas 10: 30-37). Met hun levensvisie verankerd in de Bijbel en het Christelijke geloof en hun focus op de (mede)mens kozen de founders - met een knipoog naar hun Twentse roots (Rijssen) - de naam ‘noaber’ (‘na-buren’). Omzien naar elkaar voelde met het begrip ‘noaberschap’ dichter bij huis en hart dan ‘samenleving’ of ‘civil society’.

De lange termijn met partners

Na een bijna een kwart eeuw heeft Noaber Foundation zich bewezen als een ‘moderne klassieker’: een invloedrijk burgerinitiatief op het gebied van de gezondheid(szorg). Door haar onafhankelijkheid kan zij in het complexe krachtenspel met overheid en bedrijfsleven in het maatschappelijk middenveld een rol spelen als aanjager-investeerder en regisseur, die het vizier heeft staan op de lange termijn met de nadruk op strategische partnerships. Alleen samen maak je volgens de founders kans om de bestaande zorg en de visie erop te laten kantelen naar een systeem met meer oog voor preventie en kwaliteit van leven. Zo’n complex (‘wicked’) probleem heeft de Noaber Foundation geleerd dat het snelle succesmodel van kortetermijnfocus met harde competitie en opschalen allang niet meer voldoet, maar ingeruild moet worden voor een integrale langetermijnaanpak, schouder aan schouder met partners die elkaar vertrouwen.

Twee familiefondsen

Paul Baan: “Onze erkenning van en geloof in de Sustainable Development Goals (met name good health & wellbeing en partnerships) hebben ons, samen met de niet aflatende inzet van de mensen om ons heen (relaties, staf en bestuur), met vallen en opstaan gebracht tot een solide innoverende en verbindende stakeholder in de gezondheidszorg. Een positie waarop we trots en gelijk ook heel dankbaar voor zijn.” En die zich ook manifesteert middels een tweede familiefonds waarvan de contouren vanaf 2006 reeds zichtbaar werden. Eleven Floawers Foundation was aanvankelijk een filantropie-leerschool voor de elf kinderen van Paul en Mineke Baan, maar is intussen een fonds dat naast de grotendeels high tech-insteek van Noaber extra ruimte creëert om voor meer sociaal gedreven innovatie in gezondheid en welzijn, zoals care-farming en inclusie.

Van idee naar verbeelding

De ideeënrijkdom, geschiedenis en ontwikkeling van Paul en Mineke Baans geestelijke nalatenschap zijn verbeeld in een driedimensionaal concept vol symboliek en betekenis. Daarin spelen de materialen glas (transparantie en kwetsbaarheid) en roestvrij staal (duurzaamheid en de onwrikbaarheid van Het Woord) een hoofdrol. Terwijl de driehoek als vorm domineert en het getal drie op zowel religieus als wereldlijk niveau overal aanwezig is, weerklinkt in de teksten het mooie Twents, de taal waarmee de founders zijn opgegroeid en die het beste uitdrukking geeft aan hun gevoelens. ‘Blowin’ in the wind’ is opgebouwd uit losse ‘bladen’, glaspanelen en vliegers, die met elkaar een gelaagd verhaal vertellen.

De Bijbelbladen

De levensvisie van de founders ligt verankerd in de Bijbel en hun Christelijke opvoeding vanwaaruit zij zich inzetten voor de héle samenleving, ongeacht godsdienst, politieke gezindheid, ras of geslacht. Paul Baan: “We voelen ons sterk verbonden aan de zo mooi in de Twentse Biebel omschreven driehoek van Genesis 1:1 (begin), Lukas 10:29b (midden) en Openbaring 22:20 (afscheid).”

Deze cruciale Bijbelpassages zijn verwerkt in losse Bijbelbladen. Zo is de al genoemde gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan uit Lukas - een kernparabel in de familiestichtingen - te lezen op de bovenliggende, roestvrijstalen bladen. Slaan we het linkerblad terug, dan staan we oog in oog met het 'Veurtieds' van Genesis: de schepping van hemel en aarde. Het losse blad dat tegen paneel 2 'aangewaaid' is, is een zegenbede uit Openbaring. De Joanne-bladwijzer duidt op een ‘plaatsaanduiding’ zoals veel lezers iets in de Bijbel hebben liggen om een inspirerende tekst gemakkelijk op te kunnen zoeken. Het Eleven Floawers-kaartje heeft dezelfde functie.

De glaspanelen

Het eerste glaspaneel (170 cm hoog) verbeeldt de gelijkenis van de gekwetste man en de behulpzame naaste uit Samaria en de opdracht van Jezus om er onvoorwaardelijk te zijn voor de mensen om ons heen. De bloemen die op het tweede glaspaneel (260 cm hoog) te zien zijn, komen uit de omgeving van Zonneoord. Ze symboliseren het respect voor de schepping en de worteling in de (lokale) samenleving. Overal waar activiteiten van de familiestichtingen komen, wordt ‘de buurt’ immers betrokken. Het hoogste paneel (350 cm) draagt de (hoofd)vlieger. Het vliegertouw verbindt de panelen met elkaar. De figuratie is sober. Het toont voornamelijk de lucht en de ‘onontgonnen’ (maatschappelijke) grond.

De vliegers: blowin’ in the wind

De vlieger heeft voor Paul Baan vanaf het begin een symbolische waarde van niet te onderschatten betekenis gehad. De liefde ervoor komt van zijn vader: “De vliegers zoals mijn vader die maakte, blonken uit in schoonheid, trekkracht en stabiliteit. Ze bleven ook bij flinke wind roerloos in de lucht hangen. Hoe meer tegenwind (lees: weerstand) hoe hoger een vlieger gaat.” De founder ziet de vlieger als - letterlijk en figuurlijk - een kruis(ing) van religieuze en wereldlijke symboliek: “De horizontale as staat voor onze verantwoordelijkheid voor ‘people-planet-profit’ in de context van de SDG’s, terwijl de verticale as staat voor zingeving. De vier driehoeken in de vlieger weerspiegelen de maatschappelijke driehoek ‘overheid-burger-markt, die via nauwe samenwerking de SDG’s moeten realiseren. De vier hoeken verwijzen ook naar de vier windstreken en representeren tevens vier kardinale deugden (moed-matigheid-wijsheid-rechtvaardigheid) en geven samen met de drie Christelijke deugden geloof-hoop-liefde stabiliteit en evenwicht aan het geheel.”

De grootste vlieger in het kunstwerk, met het traditionele vliegermodel, is geheel gelinkt aan de ideeënrijkdom van de founders voor hun Noaber Foundation. De kleine vlieger symboliseert de Eleven Floawers Foundation. Het zal niet verbazen dat deze vlieger uit elf vlakken bestaat.

Tekst: Edwin Venema en Wim Post

Ontwerp: Jan den Ouden